खाँण र पाण्डेले नै गायब पारेका थिए सक्कली प्रतिवेदन

भुटानी शरणार्थीे समस्याको दीर्घकालीन समाधान गर्न भन्दै तत्कालीन गृहमन्त्री रामबहादुर थापाको पालामा गठन गरिएको कार्यदलले बुझाएको प्रतिवेदनलाई पछि आएर बालकृष्ण खाँण गृहमन्त्री भएको समयमा उलटपुलट पारेको पाइएको छ ।

खाँण गृहमन्त्री भएका बेला खाँण र उनकै रुचिमा ल्याइएका सचिव टेकनारायण पाण्डेले बिचौलियाहरूको प्रभावमा परी मन्त्रालयमा रहेको सक्कली प्रतिवेदन नै गायब पारेर नक्कली प्रतिवेदन बनाएको खुलासा भएको हो ।

सरकारले खाँणकै पालामा ल्याइएका अर्का गृहसचिव विनोदप्रकाश सिंहलाई पनि मंगलबारदेखि हटाएको छ । सिंहलाई प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयमा सरुवा गरी गृह मन्त्रालयको सचिवमा प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद् कार्यालयका दिनेश भट्टराईलाई ल्याइएको छ । खाँण पक्राउ गर्नुपूर्व मंगलबार उनैले ल्याएका सचिव सिंहलाई पनि गृह मन्त्रालयबाट हटाइएको हो ।

गृह मन्त्रालयले ३० जेठ २०७६ मा बालकृष्ण पन्थीको नेतृत्वमा तीन सदस्यीय कार्यदल गठन गरेको थियो । कार्यदलले २०७६ कात्तिकमा सो प्रतिवेदन बुझाएको थियो । पन्थी नेतृत्वको कार्यदलले बुझाएको प्रतिवेदनको हार्डकपी नै गायब पारिएको र अर्को फर्जी प्रतिवेदन तयार पारिएको प्रहरी अनुसन्धानले देखाएको छ । मन्त्री, सचिव र बिचौलियाले बनाएको फर्जी प्रतिवेदनको हार्डकपी मन्त्रालयमा रहेको छ । तर, वास्तविक प्रतिवेदन भने मन्त्रालयले गायब पारेको छ ।

स्रोतका अनुसार पन्थी कार्यदलले पेस गरेको प्रतिवेदनलाई गायब बनाई फर्जी प्रतिवेदन बनाउने र त्यसका लागि आवश्यक व्यवस्थापन गर्ने जिम्मेवारी तत्कालीन गृहमन्त्री खाँणले सचिव पाण्डेलाई दिनुभएको थियो । यस प्रकरणमा पक्राउ परेका पाण्डेले बयानका क्रममा तत्कालीन गृहमन्त्री खाँणकै निर्देशनमा आफूले सो कार्य गरेको र विभिन्न समयमा पैसाको कारोबार भएको अभिव्यक्ति दिएको सुरक्षा स्रोत बताउँछ ।

तत्कालीन मन्त्री खाँण र सचिव पाण्डेले बिचौलियासँगको मिलेमतोमा बनाएर गृह मन्त्रालयमा नै राखिएको प्रतिवेदनमा नेपाली नागरिकलाई भुटानी शरणार्थी बनाइदिन्छु भन्दै अमेरिका पठाउने गिरोहले रकम उठाएकाहरूको नाम समावेश रहेको बताइन्छ । यसअघि पन्थी कार्यदलले पेस गरेको प्रतिवेदनलाई सरकारले कार्यान्वयनमा लैजाने निर्णय गरेको थियो तर सो प्रतिवेदन गायब बनाएर अर्को प्रतिवेदन बनाउँदै नक्कली शरणार्थीलाई समेत घुसाउने प्रयास मन्त्री खाँण र सचिव पाण्डेले गरेको बताइएको छ ।

पन्थी नेतृत्वको कार्यदलसमक्ष ८ सय ७५ जनाले शरणार्थी गणनामा छुटेको भन्दै निवेदन दिएका थिए । तर, कार्यदलले प्रमाण नभेटिएको भन्दै उनीहरूको नाम समावेश गर्न अस्वीकृत गरेको थियो । त्यतिखेर पनि केही बिचौलिया सलबलाए पनि उनीहरू सफल हुन सकेका थिएनन् । त्यति बेला कार्यदलले अन्य नाम अस्वीकृत गरेपछि बिचौलियाहरू ‘ब्याक’ भएका थिए ।

सो कार्यदलले संयुक्त राष्ट्रसंघीय मानवअधिकार उच्चायुक्तको कार्यालय (यूएनएचसीआर) र जिल्ला प्रशासन कार्यालय, झापामा रहेको शरणार्थी समन्वय इकाई (आरसीयू) ले पहिचान गरेको ४ सय २९ जनाको नाम मात्रै अनुसूची ७ मा राखेको थियो । सो समयमा बिचौलियाहरूको योजना असफल भएको थियो । कोभिडका कारण उनीहरूको सक्रियता अघि बढ्न सकेन । पछि जब बालकृष्ण खाँण गृहमन्त्री भएर आएपछि नक्कली शरणार्थी बनाउने बिचौलियाहरू फेरि सलबलाउन पुगेको देखिएको स्रोतको भनाइ छ । खाँण गृहमन्त्री हुनासाथ उहाँले तत्कालीन गृहसचिव महेश्वर न्यौपानेलाई हटाएर गृह प्रशासनसम्बन्धी कहिल्यै कुनै अनुभव नभएका टेकनारायण पाण्डेलाई गृहसचिव बनाएर ल्याउनुभएको थियो । गृहको कुनै अनुभव नभएका र सम्भावित परिणामको समेत आँकलन गर्न नसक्दा उहाँले मन्त्री खाँणको निर्देशनअनुसार नै नक्कली शरणार्थीलाई घुसाउने काममा साथ दिनुभएको थियो । यो समाचार आजको नेपाल समाचार दैनिकमा प्रकाशित छ।